Alt Çene Geriliği Tedavisi

Alt çene geriliğine sahip kişilerde uygulanacak tek bir tedavi yöntemi yoktur. Tedavi şeklini kişinin yaşı, büyüme-gelişim dönemindeyse hangi aşamada olduğu, profili, hastanın beklentisi gibi birçok faktör etkiler.

ÇOCUKLARDA
Ebeveynlere fikir vermesi açısından bir yaş aralığı vermek gerekirse; ‘çocuklarda sıklıkla 11-13 yaş aralığında alt çene geriliği tedavisine başlanılabilir’ diyebiliriz. Ancak hekim olarak bizler, tedaviye ne zaman başlayacağımıza alınan yan kafa filminde omurgaya veya el-bilek filmine bakarak karar veriyoruz. Peki bu röntgende nelere mi bakıyoruz? Baktığımız şey; büyüme-gelişim çağında olan çocuğunuzun hangi büyüme eğrisinde olduğudur. Yani büyüme-gelişim eğrisinin başında ise beklenebilir diyebiliyoruz. Tam tersi bu eğrinin sonuna gelmişse artık uygulanacak apareyden iskeletsel pek bir fayda sağlanamayacağını belirtiriz. Bu yüzden geç kalmamak tüm tedavilerde olduğu gibi alt çene geriliğinde de oldukça önemlidir. Ebeveynlerin üstüne düşen geç kalmadan bir ortodonti uzmanına çocuğunu götürerek ne zaman başlanacağı konusunda fikir almaktır. Büyüme-gelişim seyri bilindiği üzere kız ve erkek bireylerde farklılık göstermektedir. Genel olarak da erkeklerde büyüme-gelişimin pik safhasına yaş olarak daha geç gelinirken kızlarda tam tersi olmaktadır. Bununla beraber bireysel farklılıklar olduğu da göz önünde tutulur. Yani bir kız çocuğunda 10 yaşta tedaviye başlamak uygun görülürken bir başka kız çocuğunda 12 yaşta başlamak daha uygun olabilir. Bunun kararında az önce de belirttiğim gibi büyüme-gelişimin hangi eğrisinde olunduğu belirteçtir. Yani önemli olan biyolojik yaş değil iskeletsel yaştır.

Yapılacak tedavi ise; alt çenenin öne doğru gelişimini destekleyecek Aktivatör denilen aparey kullanımıdır. Aktivatörler tek veya çift parça olabilmektedir. Tek parça olan ‘Monoblok’ olarak adlandırılırken; alt ve üst çene için ayrı iki parçası olan şekline ise ‘Twinblok’ denilmektedir.

Bu apareyler çocuk tarafından takılıp çıkarılabilen apareyler olduğu için aparey kullanım süresi kişinin uyumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ama ortalaması 6 aydır.

Geç kalınan çocuklarda ise bu tarz apareyler yerine sıklıkla sabit fonksiyonel aygıt dediğimiz sabit metal ağız içi aygıtlar kullanılır. Bknz: Sabit Fonksiyonel Aygıtlar

Tekrar belirtmek isterim ki; bu apareylerin etkili olması için kişinin büyüme-gelişim çağında olması gerekir. Yetişkinlerde bu şekilde bir apareyle alt çenenin öne gelişiminin sağlanması mümkün değildir.

YETİŞKİNLERDE
Ameliyat Seçeneği:

Yetişkinlerde şiddetli alt çene geriliği durumunda; alt çenenin çene cerrahisi ile öne alınması hekim tarafından ilk tavsiye edilen tedavi yöntemidir. Ameliyat seçeneğinde hastaya bu operasyonun tüm avantaj ve belli oluşabilecek komplikasyonları hakkında bilgi verilir. Tel tedavisine başlanır ve ameliyata hazır hale gelindiğinde bu alanda çalışmış bir çene cerrahı veya plastik cerrah tarafından ameliyat gerçekleştirilir. Ortalama 2-2,5 yıl süren tedavilerdir.

Kamuflaj Tedavisi:

Hastanın profilini ciddi anlamda etkilemeyen hafif veya orta derecede alt çene geriliğinde hasta profilinden memnun ise ve bu nedenle de ameliyat istemiyorsa bu sefer sadece dişsel düzeltme seçenekleri düşünülür. Buna göre;

Üst dişler alt çeneye göre çok ileride kalıyor ve dudağın kapanmasını da etkiliyor ise alınan röntgen doğrultusunda uygunluk varsa üst çeneden iki adet küçük azı dişi çekimi ile kamuflaj tedavisi dediğimiz ortodontik tedaviyi uygulayabiliriz.

Eğer bu durum üst dişlerin diş çekimi olmaksızın geriye doğru hareket ettirilmesi ile düzeltilebiliyorsa bu seçenek de kullanılabilir. Bknz: Distalizasyon

Hekim olarak her zaman çift çene ve ideal olan tedavi seçeneğinin yapılmasını desteklemekle beraber; bazı durumlarda hasta ameliyat istemiyorsa ve üst çeneden diş çekimi yapmak da profili daha olumsuz yönde etkileyecek ise çekimsiz bir tedavi planı seçilebilir. Bu durumda mevcut ısırma durumu korunarak sadece üst ve/veya alt çenede bulunan çapraşıklık vb. dişsel problemler giderilerek tedavi bitirilir.

İnternet üzerinden verilen bilgiler genelleme içerir. Hasta hakkında tedaviye karar vermek ise bir planlama gerektirir. Bu planlamada hastadan alınan fotoğraf ve ağzı içi modeller ve alınan röntgenler değerlendirilir. Dolayısıyla size hangi tedavinin uygun olacağını ancak bir ortodonti uzmanı ile görüşerek öğrenebilirsiniz. Siz de Türk Ortodonti Derneği’nin sayfasından illere göre bulunan ortodonti uzmanlarını bulabilirsiniz.